CENGİZ AYTMATOV

“Selvi Boylum, Al Yazmalım”

Cahit Berkay’ın bestesi ve müziğini yaptığı bu film, Cengiz Aytmatov’un yüzlerce eserinden birisidir. Filmi izleyip etkilenmeyen yok gibidir.

Türk dünyasının ortak değeri kabul edilen, halkını eserleriyle dünyaya tanıtan ve eserleri 176 dile çevrilen dünyaca ünlü Kırgız yazar, gazeteci, diplomat ve devlet adamıdır. Romanlarında hayvanlara yer vererek onlara insani özellikler atfetmiş ve bunda da başarılı olmuş, dünyadaki sayılı yazarlardan biridir.

Atasözü olmuş bazı sözleri ise şunlardır:

Durun! Kan dökmeyin!
Felaketin en büyüğü savaştır.
Ölüm karşısında herkes eşittir.
Ölü bir sessizlik kapladı ortalığı.
Anlaşılan, tasasız saadet yoktu.
Huzur olan evde mutluluk da olur.
Herkese bir yer vardır bu dünyada.
Biz olmadan gökyüzü mutlu olur mu?
Öz vatanını, öz milletini kim sevmez!
Gördüğün gibi yalnızım, hep yalnız...
Dünyada aptal bolluğundan çok ne var?
İnsanlar savaşmadan yaşayamazlar mı?
Kafa iyi çalışmazsa, bacaklar da iyi yürümez.
Gerçek mutluluk, yavaş yavaş, azar azar gelir...
Kimse aramıyorsa belki de kaybolmamışsındır...
Halk bir denizdir, derin yeri de vardır, sığ yeri de...
İnsanın canı çıkmadıkça umudu da yok olmazmış.
İnsan için en zor olan şey, her gün insan kalmaktır.
Birleşenler, birbirlerine omuz verenler her engeli aşar.
Anne kızar, anne azarlar ama anne gülümser çocuğuna.
Gözlerim tıkansa, kulaklarım kapansa gene düşünürüm.
Gün gelir ve anlar ki insan; yaşadığı her şey bir yalandır!
Zaman kimseyi kayırmaz, her canlı yaşlanır, her şey eskir.
İnsan denize benzer, derin yerleri de, sığ yerleri de vardır.
Bir insanın ne denli sevildiği en çok ayrılık anında belli olur.
Türküler yüreğini arıtır adamın, insanları birbirine yaklaştırır.
Bu dünyadan insanlar göçüp gider ama yaptıkları iyi şeyler kalır.
Nereye gidersen git, üzüntülerin de seninle beraber gelecektir.
Başkalarından gördüğün kötülük, seni iyilik yapmaktan alıkoymasın...
Öyle insanlar vardır ki, çalıştıkları zaman onlara bakmaya doyamazsın.
Ne güzel türküler yakarmış eskiler! Her türkü tek başına bir tarih sanki.
Sen kendini biliyorsan, bil ki kendini bilmezlerin söyledikleri anlamsızdır.
Kötülük yapma ve yayma konusunda insanla yarışabilecek yaratık yoktur.
Boşa çene yoruyorum. Öküz kadar kuvvetlisin ama beş paralık aklın yok.
İnsan her şeyi anlatamaz. Zaten kelimeler de her şeyi anlatmaya yetmez.
Duygu bir şarkıdan başka bir şey değilse, şarkı söylemek niçin ayıp olsun?
Söyle bana toprak ana, gerçeği söyle: insanlar savaşmadan yaşayamazlar mı?
Öyle bir çağa geldik ki herkesin birçok şeyi küçük yaştan öğrenmesi gerekiyor.
İnsanın yaşamak için bir amacı, bu amaca ulaşmak için tutacağı bir yol olurdu.
Erkekler dişileri için, dünya dünya olalı yaptıkları gibi, kıyasıya dövüşeceklerdi.
Zaten toprak üzerindeki her şey eninde sonunda toprağa karışır, toprak olurdu...
İşin en kötü yanı, çocukların niye aç kaldıklarını anlayacak durumda olmamaları.
Bazı insanlar vardır, daha ilk karşılaşmada ona ısınır, güven ve sempati duyarsınız.
İnsanın mutlu olması ve bu mutluluğu başkalarına da vermesi bazen ne kadar kolay oluyor.
Mutluluk bir dağ yolu gibidir. Bakarsın tepelere tırmanır, sonra bir bakarsın, aşağıya iner.
Ama boş yere dememişler: “Kendi ayıbını örtmek isteyen başkalarının yüzüne kara çalar.”
Tuhaf yaratıklardı şu insanlar! Yerlerinde durmuyor, gürültü patırtı ile âlemi ayağa kaldırıyorlardı.
İnsan bugün kendisini olduğu gibi kabul eder; ama onun tabiatında yarın başka biri olmak vardır.
Hayat bu işte! Eğer dünyaya gelmezsen hiçbir şey görmezsin; ama gelirsen dertten kurtulamazsın.
İnsanlar niçin böyle yaşıyorlardı? Niçin bazıları iyi, bazıları kötüydü? Niye bazıları mutlu, bazıları mutsuzdu?
Okumayı çok sever, her zaman kitaplara dalıp giderdi. Onun en çok sevdiği şey, ona en değerli ödül kitaptı.
Herkes gidebilir, herkes kaçabilir ama, herkes kendine hakim olamaz, herkes kendine karşı zafer kazanamaz.
Kötülük ne de olsa, yeryüzünde bir gün geliyor, hak yerini buluyor, kimsenin yaptığı kötülük cezasız kalmıyor.
Yazın yıldızlar, insana, daha fazlaymış gibi geliyor. Keşke hayat da böyle olsaydı, "Işık saç ve başka derdin olmasın."
Aslında her insan bir romandır ve biraz kahramandır. Gün gelir anlar ki, harcadığı tek şey hayalleri değil, zamandır.
İnsanın çok büyük bir mutluluğa ihtiyacı yoktur. Bir çiftçi için mutluluk, kendi tarlasını sürüp ekmek ve ürün almaktır.
Gitmekle kendinden kaçıp kurtulacağını mı sanıyorsun? Nereye gidersen git, üzüntülerin de seninle beraber gelecektir.
Evet, eskiden olduğu gibiydi her şey. Lokmamı yutarken gözyaşlarımı tutamadım: “Ekmek ölümsüzdür, iş de ölümsüzdür!” dedim.
Sen konuşmaya tenezzül etmezsin, suskun sanırlar ve umursamaz. Bilmezler ki, bir konuşacak olsan yüzüne bakacak yüzleri kalmaz!
Bu insanlar niye böyledir? Niçin bazıları çok iyi, bazıları çok kötü oluyor? Niçin herkesin korktuğu, çekindiği insanlar var, bir de kimsenin korkutamadıkları?
Hayvanları korumak şöyle dursun, yasayla katletmeye başladığımız günlere örnek olsun ünlü yazarın sözleri.