Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr – 6 Şubat 2023, bugünden tam 1 yıl önce 04.17’de 7.7 büyüklüğündeki sarsıntı, 11 şehri enkaz yığınına çevirdi. O bölgede buna benzer son deprem 1114 yılında olmuş ve 900 yıldan fazla süredir beklenen, uzmanların sürekli dikkat çektiği Kahramanmaraş merkezli son deprem meydana gelmişti. Ancak bu büyük deprem ne yazık ki ilk ve son değildi. Dünya üzerinde pek de sık rastlanmayan bir felaket daha yaşanmak üzereydi. Saatler 13.24’ü gösterirken, ilk depremden 9 saat sonra, 7.6 büyüklüğünde bir deprem daha meydana geldi. Bu çok büyük 2 deprem arasında, 6.7 büyüklüğünde bir deprem daha ve çok sayıda da artçı sarsıntı kaydedildi. 20 Şubat’ta ise saatler 20.04’ü gösterirken Hatay merkezli 6.5 büyüklüğünde bir deprem daha yaşandı. Hiç durmayan sarsıntılar Kahramanmaraş ve Hatay başta olmak üzere bölgede derin yaralar açıyordu.Milliyet.com.tr olarak, ilk günden beri yakından takip ettiğimiz ‘Türkiye’nin deprem gerçeği’ ile 6 Şubat’ta bir kez daha tanıştık. 6 Şubat’tan tam 23 gün önce, 13 Ocak 2023’te Prof. Dr. Naci Görür ile yaptığımız röportajda, Prof. Dr. Görür, “Malatya'nın Erkenek ve Çelikhan ilçeleri ile Kahramanmaraş'ın Türkoğlu ilçelerinde yaşayanlar depreme karşı hazırlıklı olmalılar” diye konuşmuştu. Prof. Dr. Naci Görür’ün büyük felaketten 23 gün önce işaret ettiği noktada yaşananları, beklenen Büyük Marmara Depremi'yle ilgili merak edilenleri felaketin yıl dönümünde konuştuk. Prof. Dr. Görür depremin dününü, bugününü ve yarınını çok özel açıklamalarla Milliyet.com.tr stüdyolarında anlattı.
Daha önce katıldığınız bir programda Jeoloji Mühendisleri Odası’nın raporuna göre 18 il ve çok sayıda ilçenin fay hatları üzerinde olduğunu vurgulamıştınız. "Tedbir alınmazsa sonu Hatay ve Maraş gibi olur" dediğiniz bu noktalardaki son durum nedir?
Öncelikle bu sayı 18 değil. En az 25 kentimiz canlı fayların üzerinde kurulmuş. Ne yaşayanlar ne de yerel yönetimler bunun farkında değil. Asıl korkutan şey bu. Zamanı geldiğinde, fayların tekerrür periyodu dolduğunda faylar kırılır ve deprem üretir. Fayın büyüklüğüne, uzunluğuna göre de deprem büyüklüğü değişir. Benim sözünü ettiklerim 7 ve üzeri depremleri yaşayacak noktalar. Bu 25 ilin de muhatap olacağı depremlerin boyutu, o civardadır. Tehlike büyüktür. Herkes korkuyor ama kimsenin aklına önlem almak gelmiyor. Afet gelmeden önce ne yapmalıyım demek lazım. Zamandan bağımsız, bu ülkenin her kenti farkı büyüklüklerde deprem tehdidi altında. Hemen ülkenin deprem dirençli hale getirilmesi gerekiyor.
'ÇEKTİĞİMİZ ACILARI GELECEĞE İHRAÇ EDERİZ'
Maraş depremleri deprem bilimi açısından neleri değiştirdi, hangi verileri güncelledi. Biz Türkiye olarak neler öğrendik?
6 Şubat depremleri Doğu Anadolu Fayı’nda meydana geldi. Türkiye sınırları içinde 600 km uzunluğundaki bu fay Bingöl Karlıova’dan başlar, Maraş’tan geçer, Antakya’dan Suriye’ye devam eder. Kuzey kısmı Doğu Anadolu, güney kısmı Ölüdeniz Fayı olarak adlandırılır. Bu fayın özelliği levha sınırını belirliyor olmasıdır. Anadolu, Arap ve Afrika levhasının sınırını Doğu Anadolu Fayı oluşturur. Depremin oluşum mekanizması bu levha sınırlarında gerçekleşir. Her levha sınırı deprem oluşturma bölgesidir. Güneydoğu’da olan deprem, batı Anadolu’da levha içinde oluşan depreme benzemez. Levha sınırında olduğu için daha yıkıcı ve güçlüdür. Güneydoğu’da olan depremden sonra Anadolu levhası güney batıya doğru 10 metreye yakın atıma uğradı. Arap levhası, Doğu Anadolu’ya, Avrasya’ya doğru savruldu. Müthiş bir gerilim meydana getirdi. Doğu Anadolu çevresinde depremler başladı ve sakinlik dinginlik bitti. Tekrar denge sağlanana kadar bu bir süre daha devam edecek. Bu bölgenin sıradan olmadığını bilinmeli ve ona göre şehir planlaması yapılmalı. Bunu yapmazsanız, çektiğimiz acıları geleceğe ihraç ederiz. Bizim torunlarımız bu acıları çeker.
Yorum Yazın