10 soruda uzmanı açıkladı: Üniversite tercihleri nasıl yapılmalı

ÖSYM, Yükseköğretim Kurumları Sınavı (2024-YKS) tercih işlemleri 25 Temmuz itibarı ile başladı. Adaylar tercihlerini 2 Ağustos’a kadar "ais.osym.gov.tr" internet adresinden yapabilecek. Tercih Uzmanı Ergin Sarar, üniversite tercihlerinin bilgi kirliliğine düşmeden doğru yönlendirmelerin rehberliğinde yapılması gerektiğini belirterek, tercih sürecinde adaylardan en çok gelen sorulara cevaplar verdi.

Üniversite adayları için tercih işlemleri başladı. Üniversite tercih döneminin aileler ve aday öğrenciler için belirsizliğin en fazla olduğu dönem olduğunu ifade eden Doğuş Üniversitesi Tercih Uzmanı Ergin Sarar, aday öğrencilerden en çok gelen 10 soruya cevap verdi.

Tercih edeceğim üniversiteyi neden ziyaret etmeliyim

“Düşündüğünüz bölümde okuyan öğrenciler ve hocalarıyla konuşmak zihninizi açar ve tercihlerinizi netleştirmemizi sağlar. En az 2 ya da 4 yıl okuyacağınız üniversiteyi görmek ve tanımak tercihlerinizi netleştirmenize yardım eder. Üniversitenin akademisyenlerini yakından tanıma, bölümden görevlendirilmiş asistan öğrencilerinden bilgi almak ve laboratuvarı gezmek tercih yapacak öğrencilerde önemli etki oluşturacaktır”

Yaşadığım şehirde mi başka şehirde mi öğrencilik yapmalıyım

“Öğrencilere tavsiyem üniversiteleri yazarken mezuniyet sonrası nerede yaşayacaklarına ve çalışacağına göre karar vermeleri. Üniversitede okurken birçok bağlantı ve sosyal ağ kuruyoruz. Staj yapıp yarı zamanlı çalıştığımız oluyor. Bütün bunlar bir birikim olarak, sosyal sermaye olarak adlandırılabilir. İnsanlar işlerini genelde yaptıkları stajlar ve kurdukları bu sosyal ağlar üzerinden bulurlar. Mezuniyet sonrası başka bir kentte gittiğinizde üniversite hayatı boyunca kurduğumuz bütün bu bağlantıları, sosyal ağları bırakmış oluyorsunuz. Bu nedenle yaşayacağınız ve çalışacağınız şehirde okumak çok daha avantajlı olmaktadır. Ancak bazı özel durumlarda bazı öğrenciler için şehir dışına çıkmak, kendi ayakları üzerinde durmayı öğrenmek açısından faydalı olabilir.”

Puana göre mi başarı sırasına göre mi tercihimi yapayım

“Hem ön lisans programlarında hem de lisans programları tercihlerinde puanı değil başarı sırasını kullanılır. Puanlar yıllar içerisinde sınavın zorluğu ya da kolaylığı, sınav süresinin değişmesi ve standart sapma gibi bazı değişkenler dolayısıyla değişime daha açıktır. Ancak YKS bir sıralama sınavı olduğu için önemli olan bizim diğer adaylara göre kaçıncı sırada olduğumuz yani başarı sıramızdır. Normal tercih döneminde tercihlerimizi başarı sırasına göre yaparken sadece ek tercihlerde boş kalan kontenjanlar için taban puanlara bakarak tercih yapılır.”

Farklı puan türleriyle tercih yapabilir miyim

“Adayların TYT-SÖZ-EA-SAY ve DİL puanları hesaplanmışsa ön lisans ve lisans programları arasından bu 5 puan türüyle de tercih yapabilirler. Ancak bütün puan türlerini kullanıp tercih yapmak tercihlerde kafa karışıklığının bir işareti de olabilir. 5 farklı puan türüyle tercih yapıyor olsak da 24 tercih içinde ÖSYM sadece bir bölüme yerleştirecek adayı. Bu nedenle adaylar tercihlerden önce ne istediklerini ve önceliklerini netleştirmeli.”

Bölümü İngilizce mi Türkçe mi okumalıyım?

“Bölümü İngilizce okuma kararı iş piyasasında ihtiyaç hissedilip hissedilmemesiyle ilgilidir. Örneğin psikoloji ve hemşirelik gibi bölümlerde kişi Türkiye’de çalışacaksa bazı özel hastaneler ve yurtdışından gelen hastalara hizmet verme haricinde Türkçe okumak yeterlidir. Ancak mühendislik gibi bazı bölümlerde İngilizce okumak önceliklidir. Öğrenci İngilizce bir bölüm yazmayacaksa bile isteğe bağlı hazırlık almasını öneririz.”

Depremzede adaylar kendi illeri dışındaki diğer deprem illerini de tercihlerinde gösterebilir mi?

“Evet depremzede adaylar kendi illeri dışındaki diğer deprem bölgesindeki kontenjanları da yazabilirler. Ayrıca Türkiye’deki tüm vakıf üniversitelerindeki depremzede kontenjanlarını da yazabilirler.”

Tercihleri yaparken nelere dikkat etmeliyim

“Okul birinciliği, depremzede kontenjanı, şehit, gazi ve 34 yaş üstü kontenjanlar için tercihler yapılırken daha dikkatli olunmalı ve mümkün olduğunca daha fazla sayıda tercih yapılmalı. Bütün adayların tercihlerde olumsuz sonuçlarla karşılaşmamak için tercih disiplininden ayrılmadan 2022 ve 2023 başarı sıraları ve kontenjanları dikkate alınarak olabildiğince geniş aralıktan tercihler yapmalı. Yerleştiğinizde sizi mutlu etmeyecek ve gidip kayıp yaptırmayacağınız programlara tercih listenizde yer vermeyin.”

MTOK kontenjanlarını bütün öğrenciler tercih edebilir mi?

“Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Kurumları (M.T.O.K) kontenjanlarına öncelikli olarak ilgili meslek lisesinden mezun öğrenci yerleştirilir. Kontenjanlarda yer kalırsa diğer okullardan mezun olan öğrencilerde yerleştirir. Dolayısıyla bu kontenjanları her okul türünden mezun öğrenci tercih edebilir.”

Küçük şehirlerde devlet üniversitesi mi vakıf üniversitelerinde %50 burslu programı mı tercih etmeliyim?

“Bu sorunun cevabı yerleşmek istediğiniz üniversitedeki hoca sayısı, mezun verip vermeme durumu, bölüm akreditasyonu ve istediğiniz bölüm için çalışma, staj alanları olup olmamasıyla ilgili. Birçok vakıf üniversitesi büyük şehirlerde kurulmuş. Staj olanağı, yanda ve çift Anadal imkanları daha fazla. Birçoğunda hoca sayıları da oldukça iyi durumda. Bütün bu verilere bakarak büyükşehirlerde vakıf üniversiteleri de tercihler arasında gösterilmesi gerekmektedir.”

Tercihlerimde bölüme mi üniversiteye mi öncelik vermeliyim?

“Öncelikle bölüm belirlendikten sonra üniversiteler değerlendirilir. Bölüm ve üniversite ikisi de önemli. Ancak iş piyasasında girdikten ve belirli bir deneyim kazandıktan sonra hangi üniversiteden mezun olduğunuz daha arka planda kalıyor. Bu nedenle tercih edilecek program ya da bölümleri belirledikten sonra üniversiteleri değerlendirmek daha rasyonel olacaktır.”